Güç, Anarşi, Realizm
Mehmet Ali TUĞTAN (Yrd. Doç Dr.)
NELER ÖĞRENECEĞİZ?
- Realizmin Uluslararası İlişkiler yazınındaki önemi nedir?
- Realizmin idealizm eleştirisinin tarihsel sebepleri nelerdir?
- Uluslararası ilişkilerde realist yaklaşımların temel iddiaları, başlıca konuları
ve aldıkları eleştiriler nelerdir?
- Güç, insan doğası ve anarşi siyaseti nasıl ve niçin etkiler?
- Realist gelenek içinde klasik realizm, neorealizm, neoklasik realizm, savunmacı/saldırgan
realizm sınıflandırmaları neye dayanır, nicin yapılır?
Seçilmiş metin: Klasik realizmin tanımı ve önemli eserleri
Realizmin temellerinin atıldığı Birinci ve İkinci Dunya Savaşı arasında ve özellikle
Soğuk Savaş’ın ilk yıllarında yazılan eserler, genel olarak “Klasik” realizm başlığı
altında incelenir. Bu eserlerin ortak noktaları:
1. Uluslararası hukuk ve ahlaki normları ön plana koyan “idealist” bakış acısı olarak
tarif ettikleri yaklaşıma yönelik eleştirileri
ve
2. İnsan doğasına dayanan ve devletler arasında anarşi ve buna bağlı guc mucadelesinin
sürekliliğini vurgulayan, ülkeler arası ilişkileri karar alıcının (Devlet adamının)
perspektifinden inceleyen bakış acılarıdır.
Klasik Realizmin önemli eserleri:
E. H. Carr, 20 Years’ Crisis, 1919-1939 (20 Yıl Krizi 1919-1939,
cev. C. Cemgil, 2010); Hans J. Morgenthau’nun 1940 yılında ABD’de Liberalism and
Foreign Policy [Liberalizm ve Dış Politika] başlığı altında verdiği dersin notlarından
derlediği Scientific Man vs. Power Politics (Yayınlanması 1946)
ve klasik realizmin temel referans eseri sayılan Politics Among Nations
(İlk baskısı 1947) olarak sayılabilir.
ÖNEMLİ WEB SİTELERİ
e-International Relations, www.e-ir.info Bu site,
bu bölümde de bahsedilen Conversations in History mülakatlarının yanı sıra,
klasik realizm ve neorealizmin güzel bir kıyaslamasını da bulabileceğiniz bir sitedir.
The Global Transformations Website,
http://www.polity.co.uk/global/realism-vs-cosmopolitanism.asp Bu site, alanın
en yetkin akademisyenlerinden Barry Buzan ve David Held’in realizm ve kozmopolitanizmi
tartıştıkları Realism vs. Cosmopolitanism tartışmasını içermesi bakımından önemlidir.
IR Theory, http://www.irtheory.com/know.htm
Uluslararası ilişkiler disiplininde temel kavramların kısa ve basit tanımlarının
yer aldığı uluslararası ilişkiler teorisi veri tabanı, realizmi ve realist yazında
devam eden tartışmaları anlamak için faydalı olacaktır.
ÖNEMLİ OKUMALAR
Realizmi doğru anlamak için öncelikle birincil kaynaklarından okumak gerekir. Bu
nedenle, bu bölüm boyunca da sık sık referans verilen E. H. Carr, Hans J. Morgenthau
ve Kenneth N. Waltz’ın eserleri mümkünse orijinalinden, değilse Türkçe çevirisinden
okunmalıdır. Klasik realizmin sürekli referans verdiği Thucydides’in Pellepones
Savaşları, Machiavelli’nin Prens, Hobbes’un Leviathan,
Kant’ın Ebedi Barış Üzerine, Rousseau’nun Toplum Sözleşmesi, Clausewitz’in
Savaş Üzerine gibi antik, ortaçağ ve modern çağ yazarlarının da yine birincil
kaynaklarından okunması iyi olacaktır. Yine klasik realizmi daha iyi anlamak için
Raymond Aron (Örn: Demokrasi ve Totalitarizm, The Century of Total War)
ve Henry Kissinger’ın (Örn: Diplomasi, A World Restored, Vietnam: A Personal History)
eserlerinin de okunması gerekir.
Realizmi konu alan sayısız ikincil kaynak mevcuttur. Bunlardan, bu bölümde de referans
verilen Martin Griffiths’in Realism, Idealism & International Politics
(1995) ve Robert O. Keohane’nin derlediği Neorealism and its Critics (1986)
özellikle önemlidir. Bunların yanı sıra Michael Joseph Smith’in Realist
Thought from Weber to Kissinger (1986) adlı eseri ve Duncan Bell’in derlediği
Political Thought and International Relations: Variations on a Realist
Theme (2008) de okunması gereken kaynaklardır.
Hem realist hem de diğer okulların klasik metinlerini içeren John A. Vasquez’in
Classics of International Relations’ı da (1995) okunması tavsiye
edilen bir derlemedir.
Türkçe kaynaklarda realizmi özetleyen eserlere örnek olarak, bu bölümde de referans
verilen Mustafa Aydın’ın “Uluslararası İlişkilerin ‘Gerçekçi’ Teorisi: Kökeni, Kapsamı,
Kritiği”, Uluslararası İlişkiler, 1/1, 2004; uluslararası ilişkiler disiplininde
değişik teori, kavram ve tartışmaları ele alan Atilla Eralp’in derlediği Devlet,
Sistem ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar (1996); Tayyar
Arı’nın ders kitabı olarak yazdığı Uluslararası İlişkiler (1997) ve Uluslararası
İlişkiler ve Dış Politika (2013) adlı eserleri sayılabilir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Aydın, M (2004), “Uluslararası İlişkilerin ‘Gerçekçi’ Teorisi: Kökeni, Kapsamı,
Kritiği”, Uluslararası İlişkiler, 1/1:33-60.
By X (George, F. Kennan) (1947), “The Sources of Soviet Conduct”, Foreign Affairs,
25/4:566-582.
Carr, E. H. (1964) The 20 Years’ Crisis, 1919-1939, New York,
Harper & Row.
Carr, E. H. (2010), 20 Yıl Krizi, 1919-1939, Can Cemgil (çev), İstanbul,
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Feng L. ve Z. Ruizhuang (2006), “The Typologies of Realism”, Chinese Journal of
International Politics, 1:109-134.
Griffiths, M (1995), Realism, Idealism & International Politics, New
York, Routledge.
Hobbes, T Leviathan,
http://www.gutenberg.org/files/3207/3207-h/3207-h.htm Erişim Tarihi [15.05.2013].
Hobbes, T (2005), Leviathan, Semih Lim (çev), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
Keohane, R. ve L. Martin (1995), “The Promise of International Institutions”, International
Security, 20/1:39-51.
Kreisler, H (2003), Conversations with History: Kenneth Waltz,
http://conversations.berkeley.edu/content/kenneth-waltz Erişim Tarihi [24.05.2013].
Legro, J. ve A. Moravcsik (1999), “Is Anybody Still a Realist?”, International Security,
24/2:5-55.
Layne, C (2011), “The Unipolar Exit: Beyond Pax Americana”, Cambridge Review
of International Affairs, 24/2:149-164.
Machiavelli, N, The Prince, W. K. Marriot (trans)
http://www.gutenberg.org/files/1232/1232-h/1232-h.htm Erişim Tarihi [28.09.2011].
Mearsheimer, J (1990), “Back to the Future: Instability in Europe after the Cold
War”, International Security, 15/1:5-56.
Morgenthau, H. J. (1974), Scientific Man vs Power Politics, Chicago, Chicago
University Press (Midway Reprint).
Morgenthau, H. J. (1962), Politics Among Nations, New York, Alfred A. Knopf.
Özlük, E (2008), “Uluslararası İlişkiler Disiplininde Davranışsalcı Paradigmanın
Anlamı, Kökeni ve Çatışma
Çözümlemesi Örneğinde Davranışsalcılığın Katkısı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, 18: 375-394.
Özlük, E (2009), “Gelenekselcilik-Davranışsalcılık Tartışmasını Bağlamında Anlamak”,
Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64/3:197-220.
Schweller, R. ve D. Priess (1997), “A Tale of Two Realisms: Expanding the Institutions
Debate”, Mershon International Studies Review, 41/1: 1-32.
Toft, P (2005), “John J. Mearsheimer: an Offensive Realist Between Geopolitics and
Power”, Journal of International Relations and Development, 8:381-408.
Thuchydides (1972), History of the Peloponnesian War, Rex Warner (trans),
NewYork, Penguin Books.
Waltz, K. N. (1959), Man, the State and War, a Theoretical Analysis, New
York, Columbia University Press.
Waltz, K. N. (1979), Theory of International Politics, New York, McGraw-Hill.
Waltz, K. N. (1986), “A Reply to My Critics”, Robert O. Keohane (der), Neorealism
and its Critics, New York: Columbia University Press.
Waltz, K. N. (2000), “Structural Realism After the Cold War”, International Security,
25/1:5-41.
Wendt, A (2005), Social Theory of International Politics, Cambridge, Cambridge
University Press.